Mô hình nhà thời Trần - Bảo vật quý hiếm về kiến trúc của người xưa shyamdentalstudio.com

Mô hình nhà bằng đất nung gồm 14 mảnh ghép với nhau, thể hiện kiến trúc trọn vẹn và tổng thể nhất với những họa tiết trang trí, bố cục, điêu khắc tinh xảo của một phủ đệ thuộc giới quý tộc thời Trần thế kỷ 13-14.

Nhà Trần (1225-1400) là 1 trong mỗi trong mỗi triều đại phong kiến rực rỡ và nổi tiếng nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Không chỉ được lưu danh với những chiến công hiển hách, nhà Trần còn để lại nhiều giá trị văn hóa truyền thống rất dị về nghệ thuật và kiến trúc

Đặc điểm về kiến trúc thời Trần rất phong phú về mô phỏng, quy hoạch thống nhất, thích hợp; trang trí tinh xảo và có sự hài hòa và hợp lí với cảnh sắc thiên nhiên xung quanh.

Không chỉ những công trình kiến trúc tôn giáo như đình, chùa, tháp… vẫn tồn tại lưu lại đến thời đại này, mô phỏng nhà thời Trần bằng đất nung được phát hiện ở tỉnh Nam Định là 1 trong mỗi bảo vật quý giá hỗ trợ cho chúng ta những tưởng tượng rõ rệt về tư duy kiến trúc tinh xảo của người Việt xưa.

Mô hình kiến trúc nhà thời Trần được phát hiện vào năm 1973, khi một người dân đào đất ở gần khu lăng Chiếng, thôn Lại Xá, xã Hiển Khánh, thị trấn Vụ Bản và tìm thấy những mảnh gốm đất nung cổ kỳ lạ.

Nhận được thông tin, Bảo tàng tỉnh Hà Nam Ninh khi đó đã cử người về tận nơi, túc trực cả tháng trời để tiếp tục tìm tìm những mảnh gốm khác.

Các nhà khảo cổ vui mừng khi tìm thấy tổng thể 14 mảnh gốm, ghép lại thành mô phỏng kiến trúc nhà bằng đất nung tinh xảo và nguyên vẹn.

Để đảm bảo độ chuẩn chỉnh xác, họ tiến hành đào sâu xuống lòng đất gần nửa mét, tìm dấu vết của mô phỏng in trong đất, mang mô phỏng xuống lắp khít với dấu vết này nhằm mục đích phục dựng theo đúng nguyên game thủ dạng.

Sau đó, mô phỏng nhà được đối chiếu với những tài liệu, sử sách và đối chiếu với hai mô phỏng kiến trúc thời Trần bằng đất nung tương tự được tìm thấy ở khu Lăng Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (thôn Bảo Lộc, xã Mỹ Phúc, thị xã Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định) và tại Khu đền Trần Hưng Hà (xã Tiến Đức, thị xã Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) để xác thực tính đặc trưng.

Theo những nhà nghiên cứu và phân tích, mô phỏng nhà gồm 14 mảnh ghép với nhau, thể hiện kiến trúc của một phủ đệ, lăng tẩm của giới quý tộc thời Trần thế kỷ 13-14.

Mô hình khu nhà tuyệt vời nhất kiểu “nội công ngoại quốc”. (Hình ảnh: Bích Hằng/Vietnam+)

Các nguyên giậtn kiến trúc tạo thành một khu nhà tuyệt đối hoàn mỹ kiểu “nội công ngoại quốc” với tường vây, 2 cổng vào nhà chính, nhà hậu, nhà bia, tháp, hành lang, sân vườn… Các họa tiết trang trí, bố cục, điêu khắc đều được tiến hành tinh xảo và mang đặc trưng kiến trúc thời Trần.

Toàn bộ mô phỏng nhà có kích thước hình chữ nhật dài 100cm, rộng 95cm. Bên ngoài là tường vây gồm 8 mảnh, kết cấu phía trước là cổng, ở trung tâm tường sau là 1 tòa nhà 4 mái.

Mặt trước hai bên tường đụng thông phong hoa văn nhánh cúc; hai bên tường mở 2 cổng, trong đó, cửa cổng bên phtrận có bố cục và đồ án trang trí hình đôi rồng chầu lá đề, phía dưới trang trí hoa văn sóng nước giống như trên bộ cánh cửa gỗ chùa Phổ Minh; cổng cửa bên trái có vệt tròn vạch vào tại chính giữa.

Mặt trong tường để trơn, khắc ký hiệu để lắp ghép; mặt ngoài trang trí ô hoa văn hoa thị 4 cánh. Tường tạo 2 mái vát, riêng ở vị trí cổng có 4 mái. Mái lợp ngói ống và ngói nóni sen.

Theo những Chuyên Viên, đó là mô phỏng kiến trúc nguyên version, đặc trưng và đông đủ nhất của thời Trần. (Hình ảnh: Bích Hằng/Vietnam+)

Trung tâm của mô phỏng nhà là cụm công trình gồm tòa nhà chính hình chữ nhật 4 mái lợp ngói, hiên rộng, dựng 2 cột tròn 2 bên, phía trong là bộ cánh cửa trang trí hình rồng chầu.

Kế tiếp là hai dãy nhà dọc vị trí hai bên (dạng ống muống) vuông góc và gối một đầu lên nhà chính. Bên phround công trình đó là nhà đặt bia, bên trái là cây tháp (dạng tháp mộ) 2 tầng 4 mái lợp ngói nóni sen. 

Các nhà khảo cổ với với những Chuyên Viên Nhật Bản đã phân tích trong thời hạn hơn 10 năm và xác minh đó là mô phỏng kiến trúc nguyên version, đặc trưng và đông đủ nhất của thời Trần.

Điểm độc version của mô phỏng ngoài việc nguyên vẹn về dáng vẻ, có nguồn gốc rõ ràng thì những còn nữa kiến trúc cột, trụ, xà, đấu, vì kèo… được trang trí tỉ mỉ, thiết kế tinh xảo với nhiều hoa văn chủ đạo như lá đề, hoa cúc, hình rồng mà không một mô phỏng nhà nào ở Việt Nam có được.

Các họa tiết trang trí, bố cục, điêu khắc đều được tiến hành tinh xảo và mang đặc trưng kiến trúc thời Trần. (Hình ảnh: Bích Hằng/Vietnam+)

Mặt ngoài tường vây trang trí hoa văn hoa thị 4 cánh. (Hình ảnh: Bích Hằng/Vietnam+)

Các nhà nghiên cứu và phân tích cho rằng mô phỏng nhà thời Trần được sử dụng để ngành gamer dạng vẽ kỹ thuật trước khi tiến hành xây dựng trên thực tiễn. (Hình ảnh: Bích Hằng/Vietnam+)

Trước đó, những nhà khảo cổ cũng tìm thấy những thành phần kiến trúc bằng đất nung như mảnh mô phỏng nhà tại thôn Bảo Lộc, xã Mỹ Phúc, thị trấn Mỹ Lộc; đầu đao ở làng An Nhân, xã Thành Lợi, thị trấn Vụ Bản; góc mái tháp ở chùa Đồi, xã Yên Đồng, thị trấn Ý Yên)...

Điều này đã xác định mô phỏng nhà thời Trần được sử dụng để làm version vẽ kỹ thuật trước khi tiến hành xây dựng trên thực tiễn.

Việc tìm thấy một mô phỏng hoàn mĩ và tuyệt vời nhất cho phép những nhà phân tích tưởng tượng được thực tiễn kiến trúc cũng như phong thái trang trí, mỹ thuật thời Trần ra làm sao. Đặc biệt, mô phỏng là tư liệu quý để những nhà khoa học, kiến trúc phân tích, phục dựng những công trình lịch sử hào hùng thời Trần lúc này.

Mô hình nhà thời Trần bằng đất nung đã được Thủ tướng Chính phủ xác nhận là Bảo vật Quốc gia vào trong ngày 25/12/2015 theo Quyết định số 2382/QĐ-TTg, hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Nam Định. Đây không những có là niềm tự hào của tỉnh Nam Định mà còn là tài sản chung quý giá của cả dân tộc Việt Nam./.

Liên kết nội bộ

3 kiến trúc sư nổi tiếng nhất Thế Giới